آیا در دنیایی که بسیاری از انسانها دچار درد و رنجاند و در معرض مرگ یا پایمال شدن حقوق مسلم خود، شناخت حقوق حیوانات و توجه به آن و تلاش برای شیوهای از زیستن که حیوانات را دچار آزار و رنج و انقراض کمتر کند، ضرورتی دارد؟
پاسخ پیتر سینگر، استاد و پژوهشگر فلسفه اخلاق که توجهی خاص به طرح مباحثی که آثار عملی در زندگی و رفتار انسانها دارد، به این پرسش، قاطعانه آری است. به نظر میرسد در دنیای امروز که مسائل مختلف بیشتر از نظر اخلاقی و از سوی اخلاقیون و فیلسوفان اخلاق مورد توجه و پیگیری قرار میگیرد، رفتارها آگاهانهتر و با ملاحظه بیشتری از وجوه اخلاقی همراه باشد اما چنین نیست و بسیاری از رفتارهای کاملا معمول و متداول انسانهای امروز فارغ از قیود اخلاقی و حتی بسیار ستمگرانه و جنایتبار است؛ برای مثال رفتار انسان امروز با حیوانات.
کتاب آزادی حیوانات، ضمن توجه به مناسبات گوناگون انسان با حیوانات، درنگی اخلاقمدارانه در تحلیل این مناسبات دارد و از دریچه اخلاق، زندگی و سرنوشت اسفبار حیوانات پرورشی را که روزانه هزاران هزار آن ستمگرانه و از سر عادت و تنآسایی، خوراک انسانها میشود را، بررسی میکند. روی دیگر این موضوع، مسئله گیاهخواری را مطرح میکند. نویسنده به این موضوع نیز توجه کرده و شقوق گوناگونی از مسئله آزادی حیوانت را بررسی کرده و نگرشهای موافق یا مخالف را طرح و از نظریه خود دفاع کرده است.
کتاب، با استدلالهایی عقلانی، انسان را به توجه به حقوق حیوانات نه از آن رو که منافعی برای انسان دارند بلکه به دلیل آنکه حیوانات هم خود حقوقی دارند معطوف میکند. به تعبیر سینگر از آزادی حیوانات، مادامی که بتوانیم بدون تحمیل زندگیهای دردناک بر حیوانات، زندگی کنیم این همان کاری است که باید انجام دهیم.
آیا انسان میتواند با ملاحظه اخلاق از بهرهکشی ظالمانه از حیوانات دست بکشد و در ایجاد جهانی که رنج کمتری نه در زبان بلکه در عمل برای برای حیوانات داشته باشد، نقشی داشته باشد و به مسئولیت اخلاقی خود نسبت به حیوانات آگاه شود و آن را انجام دهد؟
ترجمه روان بهنام خداپناه از متن و مقدمه قابل تأمل و سودمندی که در زمینه حقوق حیوانات و انواع رفتارهای جاهلانه انسان متمدن امروز با حیوانات و نیز مسئله حقوق حیوانات در ایران نگاشته، مخاطب را با اهمیت موضوع و ضرورت توجه به آن آشنا میسازد.
آزادی حیوانات به قلم پیتر سینگر و با ترجمه بهنام خداپناه در ۴۸۸ صفحه در سال ۱۳۹۶ توسط انتشارات ققنوس منتشر شد.