سورئالیسم

سورئالیسم، جنبشی هنری بود که در سال ۱۹۲۴ توسط آندره برتون (André Breton) شاعر و نویسنده فرانسوی در فرانسه شکل گرفت. وی از اخلاف جنبشی دیگر به نام دادائیسم بود که در ۱۹۱۶ در نتیجه انزجار از توحش و ویرانگری‌ جنگ جهانی اول ایجاد شده بود. آنها بر آن شده بودند با خلق آثار ادبی و هنری‌ای خاصی، ارزش‌های غلط جامعه بورژوای روزگار خود و از جمله هنر، ادبیات و عقلانیتی را که در آن پرورش یافته بود، در هم بکوبند. افرادی همچون تریستان تزارا (Tristan Tzara )، شاعر رومانیایی فرانسوی، مارسل دو شام(Marcel Duchamp)، نقاش و مجسمه‌ساز فرانسوی و مان رِی(Man Ray)، هنرمند امریکایی، از اعضای این جنبش بودند. هدف اصلی سوررئالیسم، طغیان علیه هر آن چیزی بود که سدّی در راه خلاقیت آزاد به شمار می‌رفت؛ اعم از خرد منطقی، هنجارهای اخلاقی، قواعد و هنجارهای اجتماعی و هنری و هر آنچه که به نوعی قصد داشت بر فرآیند هنری، کنترل و سایه داشته باشد.
از این رو، نویسندگان سورئال به نوعی از نوشتن با عنوان نوشتن اتوماتیک روی آوردند؛ یعنی نوشتن در حالت ناخودآگاه ذهنی و حالتی که چه به طور طبیعی و چه با کاربرد مواد خاص، در حالت هوشیاری و آگاهی کامل به سر نمی‌بردند.
سورئالیسم، جنبشی انقلابی در نقاشی، مجسمه‌سازی و هنرهایی دیگر همچون ادبیات بود و البته تا حدی به برخی جنبش‌های انقلابی در عرصه سیاسی و اجتماعی پیوست. تاثیر این جنبش، گستره‌ای بسیار فراتر از گروه کوچک هواداران آن همچون آندره برتون، سالوادور دالی (نقاش سورئال اسپانیای)، لوئی آراگون(رمان‌نویس فرانسوی)، لوئیس بونوئل (فیلمساز اسپانیایی) پیدا کرد. این تاثیر را می‌توان در بسیاری از هنرمندان، نویسندگان و شاعران مدرن که ساختاری خارج از هنجارها و انواع شناخته شده ادبی ـ چه از نظر ساختار نحوی و چه قواعد و توالی‌های زمانی دارند ـ و آثارشان حالتی رویاگونه و با تصویرسازی‌های مبهم و نامرتبط دارد، بیش یا کم، بازجست.