بخش اول: کتابفروشی خوب چه کتاب‌هایی دارد؟
بعضی کتاب‌فروشی‌ها تخصصی هستند. برای مثال فقط کتاب‌های مربوط به معماری، پزشکی یا تاریخ را می‌فروشند. بعضی‌ها هم کتاب‌فروشی‌های عمومی هستند. برخی کتاب‌فروشی‌ها نیز کوچک و محله‌ای هستند که اغلب در کنار کتاب لوازم تحریر هم دارند. نوع آخر بر خلاف دو نوع نخست موضوع بحث ما نیست.
کتاب‌فروشی‌های تخصصیِ خوب باید کتاب‌های زمینه تخصصی خود را کامل داشته باشند، کتاب‌های قدیمی و کتاب‌های جدید را. کتاب‌هایی را که چاپ آن‌ها روبه پایان است باید به تعداد بیشتری سفارش دهند، تا بعد از اتمام موجودی دیگر کتاب‌فروشی‌ها، هنوز تعدای برای مشتریان اختصاصی‌شان داشته باشند. فرآیند انتشار کتاب‌های جدید را دنبال کنند تا بتوانند در سریع‌ترین زمان ممکن آن‌ها را برای عرضه در اختیار داشته باشند. دیگر اینکه کتاب‌هایی عمومی در حوزه تخصصی‌شان برای علاقه‌مندان غیر متخصص داشته باشند. برای مثال ممکن است شخصی علاقه‌مند به معماری به کتابفروشی تخصصی معماری مراجعه کند و نیاز به کتاب‌هایی داشته باشد که درباره موضوعات مرتبط با این حوزه، اما به زبان ساده و برای فهم مخاطبان غیر متخصص، نوشته شده باشد. این مشتری‌ها ممکن است در آینده با علاقه بیشتری موضوع را دنبال کنند و روزی به عنوان متخصص مشتری دائمی کتابفروشی شوند. نباید آنان را در گام نخست مأیوس کرد.
کتاب‌فروشی‌های عمومی وضع نسبتاً متفاوتی دارند. کتاب‌هایی که تخصصی هستند و جز متخصصان سراغ آن‌ها را نمی‌گیرند نباید در کتاب‌فروشی‌های عمومی باشند؛ چرا که باعث می‌شود مدت‌های طولانی قفسه‌ها در اشغال کتاب‌هایی باشند که علاقه‌مندان آن‌ها نیز انتظار ندارند آن‌ها را در یک کتابفروشی عمومی ببینند و همیشه آن‌ها را از کتاب‌فروشی‌های تخصصی طلب می‌کنند. در عوض کتاب‌هایی که در زمینه‌های مختلف تخصصی برای عموم علاقه‌مندان تألیف می‌شود و زبان ساده‌ای دارند می‌توانند کتاب‌های مناسبی برای یک کتابفروشی عمومی باشند. کتاب‌هایی که روزگاری باب طبع عموم بوده، و اغلب مخاطبان آن‌ها را دارند یا خوانده‌اند یا در هر جای دیگری نیز می‌توانند آن‌ها را پیدا کنند، نیز کتاب‌های مناسبی برای قفسه کتابفروشی عمومی نیستند. البته کتاب‌های کلاسیک که همواره مخاطبان خود را دارند و گاه ممکن است افراد چند نسخه از آن‌ها را در کتابخانه خود داشته باشند از این گروه مستثنی هستند. مهمترین گروه از کتاب‌ها که بخش عمده فعالیت کتاب‌فروشی‌های عمومی را به خود اختصاص می‌دهند کتاب‌هایی است که مخاطبان کتاب‌خوان، یعنی کسانی که برای کتاب خواندن به‌طور منظم در برنامه روزانه خود وقت می‌گذارند، نیاز دارند. این کتاب‌ها اغلب در حوزه ادبیات داستانی و کتاب‌هایی است که درباره دانش و مهارت زندگی کردن تألیف می‌شود. کتاب‌خوان‌های حرفه‌ای اغلب در پی کتاب‌های جذابی هستند که آنان را به دنیایی جدید وارد کند. این افراد اغلب کتاب‌ها را در زمانی که تازه چاپ می‌شوند خریداری می‌کنند و معمولاً به کتاب‌های قدیمی نیاز کمتری پیدا می‌کنند؛ از این‌رو به‌روز بودن کتابفروشی برای این دسته از مشتریان اهمیت زیادی پیدا می‌کند. خلاصه اینکه هر کتابفروشی عمومی با توجه به ذائقه مشتریان دائمی‌اش باید کتاب‌های روز را در اسرع وقت برای عرضه آماده کند. اما یک دسته از مشتریان را نیز نباید نادیده گرفت. کسانی که کتاب‌خوان حرفه‌ای نیستند اما دوست دارند اهل کتاب شناخته شوند. این افراد معمولاً کتاب‌هایی را که پرفروش می‌شوند خریداری و تورقی می‌کنند. این افراد هم در عین اینکه به اندازه کتاب‌خوان‌های حرفه‌ای در بازار نشر نقش‌آفرینی نمی‌کنند اما کم اهمیت نیستند و لازم است به خواسته‌های آنان نیز توجه شود. بنابراین کتابفروش عمومی خوب باید از کتاب‌های پرمخاطب و پرفروش همیشه تعداد بیشتری سفارش دهد که این گروه از مشتریان را نیز دست خالی باز نگرداند. در بخش‌های بعدی نکات دیگری را درباره ویژگی‌های کتابفروشی خوب خواهیم نوشت.
