بخش دوم: چیدمان کتابفروشی خوب چگونه است؟
فضای داخل کتابفروشی برای بسیاری از مشتریان اهمیت بسیار دارد، به‌خصوص مشتریان همیشگی که به‌طور منظم هفتگی، یا ماهانه به کتابفروشی محبوبشان سر می‌زنند. دسترسی داشتن مشتری‌ها به قفسه‌ها و جستجوی شخصی در میان کتاب‌ها برای کتاب‌خوان‌ها و کتاب‌دوست‌ها حیاتی است؛ آنان همیشه دوست دارند خودشان قفسه‌ها را مرور کنند و کتاب‌های تازه‌ای برای خواندن پیدا کنند. شاید کتاب تازهٔ آنان کتابی کهنه و چاپ ده‌ها سال قبل باشد که در آخرین قفسه خاک‌گرفته کتابفروشی، در آن زوایای پنهانی که دست هیچ‌کس به آن نمی‌رسد جا خوش کرده باشد، شاید کتاب‌فروش حتی خود، از وجود چنین کتابی بی‌خبر باشد. جستجوی شخصی مشتری‌ها برای آن‌ها لطف خاصی دارد که اگر در فروشگاهی از آن محروم باشند مایل نخواهند بود به آنجا سر بزنند.
اما دسترسی مشتریان به قفسه‌ها مشکل بزرگی هم برای کتاب‌فروش‌ها دارد: کتاب دزدی! آری، افراد بسیاری هستند که گمان می‌کنند دانش انحصاری نیست و باید رایگان در اختیار همگان قرار گیرد و این کتاب فروش‌ها هستند که کتاب‌ها را در فروشگاه‌ها به زنجیر کشیده‌اند و برای آن‌ها پول طلب می‌کنند. این دسته افراد در میان مذهبی‌ها و غیر مذهبی‌ها، پولدارها و فقیرها، چپ‌ها و … پیدا می‌شوند. آن‌ها عاشق کتاب خواندنند ولی نمی‌خواهند برای آن پول بدهند. به فروشگاه‌های بزرگی که قفسه‌های باز دارند سر می‌زنند و کتاب‌های مورد علاقه یا میازشان را می‌دزدند. برخی کتاب‌فروش‌ها هم که خسارت‌های قابل توجهی از این دسته افراد می‌بینند ترجیح می‌دهند دسترسی مشتریان به قفسه‌ها را محدود کنند. البته این روزها با ظهور فناوری‌های نوین مثل برچسب‌های الکترونیکی راه‌حل‌هایی برای این مشکل پیدا شده ولی کتاب‌دزدان نیز خبره‌تر شده‌اند و با لحظه‌ای غفلت کارشان می‌کنند.
راه حل چنین مشکلی این است که فقسه‌ها طوری چیده شوند که دور از چشم فروشندگان نباشد. این فروشندگان و دوربین‌های امنیتی بتوانند همه‌جای فروشگاه را زیر نظر داشته باشند تا حدی احتمال دزدی را کم می‌کند. اغلب کتابفروشی‌های جدید با بهره‌گیری از همین شیوه تلاش می‌کنند حداکثر دسترسی مشتریان به قفسه‌ها را فراهم کنند و شوق جستجوی شخصی در میان انبوه کتاب‌ها را از آنان سلب نکنند.
ویژگی دیگری که اسباب آرامش مشتریان را فراه می‌کند تغییر نکردن جای کتاب‌ها در فروشگاه است. احساس بیگانگی چیزی است که اغلب ما را می آزارد و وقتی به جایی می‌رویم که برایمان آشنا است، احساس خوشایندی داریم. اینکه قفسه‌های اختصاصی هر موضوع یا کتاب‌های تازه یا مجله‌ها جای ثابتی داشته باشند که مشتری بتواند پس از چند نوبت مراجعه آن‌ها را یاد بگیرد به او احساس آرامش می‌دهد، دیگر لازم نیست برای هر درخواست از کتاب فروش سؤال کند. می‌تواند به قفسه مخصوص مراجعه کند و خود کتابی را که نیاز دارد بیابد.
کتاب‌های تازه و کتاب‌های پرفروش نیاز به میز یا قفسه‌ای مخصوص دارد که مشتریان بتوانند به‌راحتی آن‌ها را ببینند و تورق کنند. بسیاری از مشتریان عادت دارند برای آگاهی از تازه‌های بازار نشر و رویدادهای آن مرتب به کتاب‌فروشی‌ها سر بزنند و فقط بخش کتاب‌های تازه و پرفروش‌ها را نگاهی اندازند. اگر این قفسه‌ها جای مناسبی در فروشگاه نداشته باشد و مرتب به‌روز نشود، مشتریان را از مراجعه بعدی منصرف خواهد کرد.
کتابفروشی خوب ویژگی‌های دیگری نیز دارد. این نوشته‌ها را دنبال کنید…
